Yes, ik heb ADHD!
Na een burn out ontdekte ik dat ik ADHD heb. Ik was toen 23 jaar. Dat ik druk ben had ik toen al talloze keren gehoord. Ik liep in het leven soms ook echt vast, maar daadwerkelijk ADHD hebben is nooit in mij opgekomen en de diagnose kwam daarom alsnog als een schok. Ik geloofde niet eens in ‘die ziekte’ en dat doe ik nog steeds niet, maar ik heb het wel. Gek hé?
Het probleem
Druk zijn is eigenlijk best leuk; ik krijg lekker veel gedaan! Impulsief zijn heeft mij ook altijd in toffe situaties en op toffe plekken gebracht. Het feit dat ik altijd heel eerlijk ben, is een gewaardeerde eigenschap van mij. Omdat mijn hoofd altijd in de vijfde versnelling staat bedenk ik vette ideeën en heb ik binnen een minuut 38 oplossingen. Als je mij een opdracht geeft, dan ga ik ervoor! Allemaal dingen die bij ADHD horen en waar ik profijt van heb. Het besef dat juist die eigenschappen mij ook in de problemen brengen kwam later.
Hetgeen ik het meeste tegenaan loop is het contact met vrienden en andere mensen om mij heen. Zó vaak mogen mensen mij niet na een ontmoeting. Ik praat veel, beweeg veel, zeg alles wat ik denk en mensen vinden mij simpelweg irritant. Pijnlijk. Op de tweede plaats staat eigenlijk de strop die ik mijzelf zo nu en dan omdoe door de bekende hoeveelheid hooi op mijn vork te nemen. Te veel. Daardoor laat ik steken vallen, overzie ik op een gegeven moment niks meer en worden zelfs de simpelste dingetjes mij te veel. Mijn hoofd is dan vol met alles wat volgens mij nog moet en dan snauw ik mijzelf af als ik iets niet gedaan heb en ik kan het hardst tegen mijzelf snauwen van iedereen. Als mijn energie dan eindelijk een keertje écht op is, dan lig ik depri op bed. Die talloze ideeën en dromerige fantasieën zijn soms ook piekermomenten en die brengen mij naar een of andere donkere wolk waar ik dan in verdrink of wíl verdrinken. En dat stukje van ‘dan ga ik ervoor’ als je mij een opdracht geeft? Soms is dat te letterlijk. Als ik dan op mijn werk een opdracht krijg, loop ik midden in het gesprek weg. Mijn grote rechtvaardigheidsgevoel zorgt voor ongemakkelijke, veel te open uitspraken waar het gros niet op zit te wachten. Mijn vrienden en vriendinnen wijs ik tot in den treuren op hoe het hoort en ik kan compleet afgeven op mensen die ik niet ken en die het naar mijn idee niet goed doen. Mijn impulsiviteit blijft stiekem wel leuk en ik ben blij dat ik niet alles eindeloos overdenk voor ik het ga doen (saai man), maar bepaalde financiële uitgaven en toezeggingen op uitnodigingen níet maken zou mij echt een hoop frustratie schelen. Leren prioriteiten stellen en geduld hebben. Wat? Zijn dat nieuwe menu’s bij de McDonalds? Al die moeilijkheden zorgden op den duur voor een laag zelfbeeld. Want steeds de verkeerde keuzes maken en horen dat je druk, chaotisch en irritant bent, daar wordt een mens niet vrolijk van.
De jager tussen de wolkenkrabbers en de nare, oude man
Toen ik tegen mijn psychiater zei dat ik niet geloof in ADHD was zij eigenlijk prettig verbaast. Maar ik geloof er ook gewoon echt niet in. Ik ben wie ik ben en de ongemakken die ik heb, hebben anderen misschien niet, maar die hebben weer andere vervelende eigenschappen of gedragingen waar zij tegenaan lopen. So be it. De maatschappij vraagt ook zoveel van ons. Ik moet veel balletjes in de lucht houden, zoveel sociaal wenselijke dingen doen en op te veel prikkels inspelen. Of weren eigenlijk. Ik ben niet gek; ik heb gewoon soms moeite met dingen. Mijn psychiater gaf trouwens de volgende reactie:
‘’Men zegt weleens dat de mensheid onder te verdelen is in twee types. ADHD’ers en autisten. In de oertijd vergelijkbaar met jagers en verzamelaars. De ADHD types gingen erop uit, namen risico’s, verkenden het gebied en jaagden. De autisten bleven thuis en zorgden dat daar alles op orde en veilig was.’’
That’s it! Ik ben gewoon een jager met oerinstinct op een plek waar niets te jagen valt. Mijn brein is gewoon anders of niet ontwikkeld. Ik neig erg naar het oer. Het ligt aan de maatschappij. Dit zijn dan de positieve gedachtestromen, maar ik heb ook de negatieve. De ‘hetwordtnooitwatmetmijenikbenknettergek’ gedachtestromen.
Dan is er nog dat filmpje van die ouwe die op z’n sterfbed ligt en vlak voor hij doodgaat nog even zegt dat ADHD een verzonnen ziekte is. Wat een eikel. Ten eerste: Is dat echt het laatste wat je wilt zeggen voor je doodgaat? Moet je niet even je vrouw en kinderen bedanken? Ten tweede: Wat dacht die vent? Dat we de hele persoonlijkheidsstoornis van de baan zouden vegen omdat hij even een filmpje de wereld in stuurt? Narcist. Zit ik dan met mijn ADHD-labeltje en onwijze onzekerheden daarover. Iedereen zei toen dat het niet bestaat, maar hoe moest ik dan verklaren dat het soms echt niet lekker ging? Ach, het is gewoon kut en weet je, het maakt eigenlijk niet uit of ik ADHD heb; het gaat erom dat ik mijzelf op zo’n manier gedraag dat ik er ongelukkig van word. Dus ik wil er iets aan doen.
De diagnose en de behandeling, lekker aan de Ritalin
Zo meldde ik mijzelf dus (eigenlijk met burn-out klachten) bij de huisarts. Hij stuurde mij door naar een praktijk-ondersteundend Vicino arts (of zo) en zo belande ik bij het grote GGZ-gebouw in Heerhugowaard met verstelbare tafels (superleuk) en gratis appels. Want bij GGZ Heerhugowaard zitten de persoonlijkheidsstoornissen.
Ik kreeg tien keer ‘psycho-educatie’ (een soort praatgroep/training) om te leren over wat ADHD nou is en dát is erg. Ineens was ik mijzelf niet meer; ik was de persoonlijkheidsstoornis geworden. Ik ontdekte nog zoveel meer gedragingen van mijzelf waar ik eerder geen problemen in zag. In de eerste instantie leek dat dus niet te helpen, maar daar hadden ze ook voor gewaarschuwd. Het moest even landen en ik moest mijn diagnose een soort plekje geven. Denk ik.
Na die lessen, die achteraf gezien dus best nuttig en mooi waren (je zit daar met mensen die precies hetzelfde hebben en het is fijn om te zien dat je niet de enige bent), kreeg ik meer les over ADHD. Ik kon verschillende modules volgen die mij zouden leren plannen, organiseren, prioriteiten stellen (impulsiviteit beheersen) en nog wat dingen. Na les één haakte ik af. Je laat mensen met ADHD toch niet in een rondje zitten met een boek voor hun snufferd?! Als ik dat zo goed had gekund, dan had ik mijn school wel afgemaakt.
Nee. Ik weigerde ook de medicatie en ik ging het allemaal zelf wel doen. Grotendeels lukte dat ook. De psycho-educatie lessen leerde mij mijn gedragingen herkennen en mijn wilskracht zorgde ervoor dat ik ze actief ging veranderen. Een deel van mijn klachten ging over en ik werd ook rustiger. Halleluja.
Een paar jaar later liep ik nog steeds tegen een aantal zaken op en gaf ik toe dat er ook gewoon een paar dingen zijn die ik niet kan veranderen. Stemmingswisselingen bijvoorbeeld. Die had ik nog niet genoemd, maar die zijn er wel. Daarnaast de gierende onrust in je lijf en de prikkelbaarheid naar mensen toe als ze je uit hun concentratie halen. Zodoende melde ik mijzelf weer bij het GGZ en kreeg ik Methylfenidaat, beter bekend als Ritalin. Ik koos echter Concerta. Dat is dezelfde werkzame stof, maar die hoef je maar eens per dag in te nemen en geeft geen naar gevoel als het uitwerkt. Sinds een half jaar slik ik iedere dag zo’n lekker pilletje en ik vind het fijn. Het helpt mij om vaker mijn positieve eigenschappen naar voren te laten komen en deze goed te benutten. Ik kan mij beter concentreren en ik heb weinig last van stemmingswisselingen.
ADHD is OK
Enfin. We zijn nu zes jaar, een praatgroep, een mislukte poging tot module volgen en zes potjes methylfenidaat verder en ik ben er. Ik heb ADHD en het is OK. Eigenlijk is het er niet. Hetgeen ikzelf niet kon veranderen, daar heb ik nu pilletjes voor (superrelaxed) en het feit dat ik soms anders ben heb ik een plekje gegeven. Sterker nog; ik heb mijzelf veel beter leren kennen en waarderen. Ik heb gegraven en gevonden.
Ik heb geleerd dat als je iets dwars zit en je vastloopt, dat je de kracht moet vinden om het te veranderen. Ik heb geleerd dat hulp krijgen juist heel fijn is en dat je dat met beide handen aan moet grijpen. Ik heb geleerd dat al mijn eigenschappen en gedragingen consequenties hebben en dat ik ze wijs moet benutten. Hoera, ik heb ADHD en het was niet makkelijk om te horen, maar na wat hulp heb ik dat een plekje kunnen geven en probeer ik iedere dag weer de beste versie van mijzelf te zijn. Als dat niet lukt, dan is er morgen weer een nieuwe dag. En over die nieuwe dag hè? Wat daar dus het leukste aan is… die is er ook na die donkere wolk momenten and the best is yet to come.
Verander wat je niet kunt accepteren en cultiveer wat je niet wilt veranderen!
Strategisch inzetten van je talenten en eigenschappen. Dát is mijn advies. Of zorgen dat je heel rijk wordt en met niemand te maken hoeft te hebben, maar helaas is dat niet voor iedereen weggelegd. ADHD hebben heeft veel voordelen en als je jezelf leert kennen, dan kun je waar je goed in bent nog beter maken en waar je niet goed in bent veranderen, minderen of accepteren. Het kan echt! Er veel over nadenken en met mensen over praten helpt je daarbij. Om te vieren dat ADHD, als je er goed mee omgaat, heel erg leuk is, link ik je graag door naar de site waar je alle positieve dingen erover kunt vinden.
