Alkmaars eigen munt: Vix jij het al?

Wist jij dat je in Alkmaar op steeds meer plekken kunt betalen met Vix? Onze stad heeft namelijk als enige in Noord-Holland een eigen munt. Waarde? 1 Vix = 1 euro. Maar waarom een eigen munt naast de euro? Is dat geen gedoe? Ietwat sceptisch begin ik te researchen, echter is mijn interesse snel gewekt. Tijd voor een gesprek met Dennis Engelsma, een van de gezichten achter Vix.

Tekst: Dionne Pekel

Dennis is (samen met Alkmaarder Wim van Bokhorst) de drijvende kracht achter onze eigen munt Vix. Hoe deze in Alkmaar geboren ondernemer pur sang in dit verhaal verzeild is geraakt, wordt tijdens ons gesprek snel duidelijk.

Jaren geleden was Dennis eigenaar van een staalconstructiebedrijf met miljoenenomzet toen de crisis zijn kop opstak. Talloze bedrijven met wie hij zaken deed vielen om en zo werd ook hij keihard getroffen. Een bak ellende volgde. Conclusie: crisis maakt je wijzer en creatiever. Zijn interesse in ons huidige geldsysteem was gewekt. Hij dacht: dit moet toch anders en beter kunnen? Zo ging hij op onderzoek uit en raakte in gesprek met Wim van Bokhorst die met dit onderwerp al jarenlang bezig is. Ze gingen om tafel en Vix werd geboren.

Vix = @nder Geld

Maar wat is Vix precies? Eerst wat feiten. Vix is een regionale munt die naast de euro loopt. Het vervangt de euro niet en zal dit ook nooit doen. Zie het als een alternatief. De Vix valt onder het geldsysteem dat @nder Geld heet. Dit systeem is aangesloten bij Circuit Nederland dat op zijn beurt weer onderdeel is van de Social Trade Organisation (STRO).

Ook de Groningse Gulden, Utrechtse Euro, Arnhemse Hert, Rijn & Vallei (Wageningen e.o) en Brabantse Parel (Tilburg) zijn hierbij aangesloten. In totaal zijn er dus zes steden met een eigen munt, in Noord-Holland is Alkmaar de eerste stad.

Is de euro niet genoeg?

Toch vraag ik mij af: wat is precies het nut? Is de euro niet gewoon genoeg voor ons? Dennis legt uit: “Geld is een ruilmiddel. Het huidige geldsysteem (fiatsysteem) is kortgezegd niet altijd zo goed voor ons. Neem de banken. Die hanteren rente als je bijvoorbeeld bij ze leent. Rente is fuikend voor de economie. Banken creëren geld uit het niets, en hierover rekenen ze rente.

Even platgezegd stroomt die rente uiteindelijk naar grote hopen van miljarden. Die miljarden staan daar dan grotendeels niets te doen, of ze maken van dat geld weer meer geld. Geld met geld maken bestaat eigenlijk niet. Terwijl geld eigenlijk bedoeld is als ruilmiddel en ten dienst hoort te staan om producten en diensten uit te wisselen. 5% van ons geld zit in de echte economie, en 95% in de financiële markten, waar wij niks aan hebben. Zo ontstaat er een tekort om producten en diensten uit te wisselen.”

‘Geld moet rollen in je eigen omgeving’

Je bedoelt dat geld moet rollen dus? Dennis: “Ja en het liefst in je eigen omgeving. Ik vind dat het bij het huidige systeem niet goed verdeeld is, kijk naar de armoede in de wereld. Als je dat op een duurzame manier wilt oplossen moet je een cirkel om je eigen regio zetten en zeggen: we gaan het met onze eigen munteenheid doen en die houden we hier. Hierdoor krijg je kapitaal in je regio, waardoor er meer diensten en producten uitgewisseld worden. Dat is goed voor de stad. Zo’n eigen munt stimuleert niet alleen, maar verbindt ook. We gaan bij elkaar afnemen in de regio. Dat is wat Vix doet eigenlijk”, vertelt Dennis gepassioneerd.

Kun je Vix alleen in de stad uitgeven of ook daarbuiten? “Vix kun je naast Alkmaar ook in de BUCH- en HAL-gemeenten bij de ondernemingen die hierbij aangesloten zijn uitgeven”, vertelt Dennis. “In Alkmaar kun je inmiddels bij ruim honderd ondernemingen met Vix betalen.”

Na een korte blik op de deelnemerslijst zien we dat winkels als o.a. Ekoplaza, eettentjes als Soepp, Vers eten & drinken, maar ook overige bedrijven en instellingen zijn aangesloten. Van tandartspraktijk tot bouwbedrijf en museum. En als we Dennis mogen geloven steunt sinds kort gemeente Alkmaar Vix ook.

“We willen natuurlijk dat iedereen zich aansluit. Maar we zouden heel erg tevreden zijn als we 6000 bedrijven kunnen aansluiten”, licht Dennis toe. Oké, serieuze plannen dus!

Hoe ‘Vix’ je het?

Voor 15 euro per jaar heb je een Vix-rekening. Via een app op je mobiel beheer je je tegoed en via dezelfde app vindt de betaling met Vix in de winkel plaats. “Je gegevens zijn veilig en worden niet aan derden verstrekt”, verzekert Dennis mij. Top, maarreh … Vix’en er al veel inwoners van Alkmaar en omstreken eigenlijk? ‘Momenteel zo’n 80.’

Aha, maar hoe kan de Vix eigenlijk bestaan financieel gezien? Dennis: “Door fondsen, leden en giften. Kleine ondernemingen sluiten zich voor 50 euro per jaar aan, middelgrote bedrijven voor 150 per jaar en grote bedrijven voor 350 euro per jaar. We willen transparant zijn. Van bijvoorbeeld 50 euro die we ontvangen van een ondernemer, gaat 40 euro naar ons om de boel te bestieren en de rest stoppen we in het project.”

Oke helder! Maar stel, je bent ondernemer en je hebt een berg Vix staan die je even niet kwijt kan op dat moment. Dat is dan toch wel een beetje zuur, of niet? Dennis: “Als die situatie zich voordoet, gaan we eerst kijken waar die partij de Vix graag nog kwijt zou willen en zo proberen wij het netwerk steeds verder uit te breiden.

Als dat echt niet lukt, kopen wij de Vix terug van de ondernemer, zo krijgt hij weer euro’s terug, maar dan voegen we wel een drempel toe door een kleine toeslag te heffen op de teruggekochte euro’s. Het is tenslotte de bedoeling dat we Vix in omloop houden. Het geld dat deze heffing ons oplevert gebruiken we vervolgens voor ons garantiefonds. En om bijvoorbeeld het systeem te onderhouden, te optimaliseren en om rentevrij krediet te verstrekken. We stoppen het dus terug. Zo helpen we ondernemers en inwoners.”

Doel: floreren & verbinden

Dennis vervolgt: “We doen dit, omdat het goed is voor de stad en de regio. Het doel is mensen en ondernemers met elkaar te verbinden. Daarnaast willen we de stad meer laten floreren. Als dat lukt zorgt dit ervoor dat jonge talenten die nu bijvoorbeeld in Amsterdam gaan werken (vanwege de hogere lonen en grotere markt) vaker in de stad zullen blijven, omdat het hier aantrekkelijker wordt. Geld trekt geld aan. Zo werkt het nu eenmaal.”

En verder? “Als het echt goed gaat dan zouden wij graag krediet verstrekken aan regionale projecten met Vix. We willen mensen op weg helpen, innoveren en (duurzame) ontwikkelingen stimuleren. Maar eerst bloeien en verbinden. Wim en ik geloven echt dat dit een enorme impuls kan zijn voor Alkmaar en de regio. Kortom, doe mee!”

Meer weten over Vix?

Bezoek de website

(Foto header: Emil de Jong / Kijklens)