De bijenkoning, een interview met Imker Bastiaan

Op tweede paasdag nemen mijn vriend en ik de tijd om Bastiaan te bezoeken, een Alkmaarder die maar liefst vier bijenkasten in zijn tuin heeft staan. Een paar dagen daarvoor kreeg ik een app van Bastiaan: “Yo! Als het mooie weer een beetje doorzet wil ik binnenkort de voorjaarsinspectie doen bij de bijen. Als je tijd en zin hebt…” Ik weet dus echt niet wat een voorjaarsinspectie is, wat dat met het mooie weer te maken heeft én ik vind bijen eng (ze prikken), maar mijn interesse wint het van de bezwaren en onwetendheid, dus ik sta er. Samen met mijn vriend Martijn.

tekst: Ema Najetovic

De voorbereidingen

Want je kunt een voorjaarsinspectie niet onvoorbereid doen en je snapt straks waarom. Eenmaal aangekomen bij Bastiaan merken we dat het menens is. Bastiaan heeft alles in huis om vanaf nu De Bijenkoning genoemd te worden. Zo heeft hij imkerpakken voor ons en voor zichzelf zo’n zelfde pak, maar dan met een gaatje bij de mond waar een pijpje doorheen kan. Aan het einde van het pijpje hangt een soort rookdispenser waar ‘imkertabak’ in zit; dat gebruikt Bastiaan om, wanneer nodig, de bijen eventjes weg te jagen. Bastiaan heeft ook een paar kippen, maar dan weer niet genoeg om hem De Kippenkoning te noemen. Nee, hij heerst echt als het op bijen aankomt. Hij heeft dan ook 40.000 van die zoemende beestjes. De pakken, de rookdispenser, de theedoeken met latjes aan de zijkanten en zijn gereedschap bewijzen dat hij de voorjaarsinspectie serieus aanpakt en zeker niet voor het eerst. Bastiaan heeft zijn bijen al vijf jaar. Hij kocht zijn eerste volk, zo’n 10.000 stuks, vlak nadat hij zijn cursus voor imker haalde en ieder jaar doet hij onder andere de voorjaarsinspectie.

Want dat doe je dus tijdens de voorjaarsinspectie: de moer zoeken. Oftewel de koningin, want die is essentieel. We halen de deksel met moeite (de bijen isoleren zichzelf vet goed) van de eerste kast af en er komt een hard gezoem onder vandaan. Ik dacht dat ik het eng zou vinden, maar in mijn supersonische pak -mij aangeboden door De Bijenkoning- voelde ik mij veilig. De Bijenkoning legt zijn evenzo supersonische theedoek met houten latjes op de kast en blaast daar wat van zijn vieze imkertabak onder. Even wat rust in de tent zodat hij beter kan kijken. Een voor een wrikt hij de ramen los en tilt ze op om te speuren naar de moer én broed. Mijn vriend en ik mogen ook een kastje optillen en door de honing zijn die zwaarder dan je denkt. Echt lachen! Hoe dichterbij het midden we komen, hoe drukker het is. Een teken dat daar een koningin zit! Helaas konden we haar niet spotten. Als we een kast geïnspecteerd hebben, zetten we er een rooster op en plaatsen we er een kast met lege ramen op. Zo kunnen de werkbijen wel door het rooster en de koningin niet. Het honing maken kan beginnen!

Waar is de moer?

Bijen houden een winterrust en voor de winter voer je ze. De Bijenkoning doet dat met een beetje (15 liter) suikerwater. Dan gaan ze met z’n allen op elkaar zitten en maken ze de kasten warm om te kunnen overleven. Zo’n kast kan wel 35 graden worden. Als de zon zich weer laat zien en er niet te veel wind waait, kan je de kasten open maken. De voorjaarsinspectie! Het goede weer heb je nodig om de temperatuur niet te veel te laten zakken; dat is slecht voor de bijen. De imker controleert of het volk überhaupt nog leeft en of de koningin een beetje blij is en broed (eitjes) heeft gemaakt. Bastiaan is blij als hij BRIAS aantreft in zijn kast. Broed In Alle Stadia (eitjes, larven en poppen). Natuurlijk heeft zijn kast dit; hij is De Bijenkoning. Zijn tweede kast is ook nagenoeg gezond en zijn twee nieuwste volken zijn zo goed gegaan, dat hij nu waarschijnlijk twee nieuwe kasten aan het timmeren is.

Super toffe ervaring

Het was leuk om dit van dichtbij te mogen meemaken en zelfs een beetje mee te doen. Ik dacht dat het eng zou zijn, maar dat was het niet. Het was zelfs bewonderenswaardig. Je krijgt meer respect voor de bijen doordat je leert hoe ze leven en ‘hoe ze zich bewegen’. Bastiaan zelf is groot natuurliefhebber en houdt de bijen uit interesse, maar met name om zo zijn steentje bij te dragen aan de steeds kleiner wordende bijenpopulatie. Het gaat niet goed met de bijen in Nederland en dit komt omdat de mens hun leefgebied aantast. Het is erg als de bijen uitsterven, want ze zijn verantwoordelijk voor een heel groot deel van onze bestuiving. Ze houden bepaalde prachtige planten, maar ook ons voedsel in stand. Meer weten over de voorjaarsinspectie en het houden van bijen in het algemeen? Lees lekker door de Imkerpedia.

Bronnen: De Correspondent, Imkerpedia en De Bijenkoning.