Hortus Alkmaar roept om hulp

Het is zonnig herfstweer in de Hortus Alkmaar op de dag van mijn afspraak met tuincoördinator Rutger Polder. Er loopt een tiental medewerkers en vrijwilligers rond, allemaal vrolijk aan het werk. Voor mijn neus een kop vers gezette thee met kruiden uit de tuin. Niets wijst erop dat dit stuk groen in gevaar is. Toch moet de Hortus Alkmaar vechten voor zijn bestaan. Binnen een jaar moet er 550.000 euro worden opgehaald, zodat het land kan worden gekocht van een projectontwikkelaar en de Hortus in Alkmaar kan blijven. Dit is het verhaal van een tuin in nood.

Tekst: Annemieke Augustus

De geschiedenisles

De botanische tuin van Stichting Hortus Alkmaar is gevestigd aan de rand van het bedrijventerrein de Berenkoog. Al sinds 1981 groeien hier planten, die tot 2011 werden gebruikt voor de productie van natuurlijke geneesmiddelen. Nu is de tuin onderdeel van de Vereniging Botanische Tuinen, heeft het een bezoekerscentrum, een theepluktuin en is het een educatief centrum. Twee hectare Alkmaarse geschiedenis.

Tuincoördinator Rutger Polder. Foto: Annemieke Augustus

Het belang en het behoud van planten

Rutger werkt al meer dan twintig jaar in de Hortus. Voor hem is het niet moeilijk om op te noemen waarom de tuinen zo belangrijk zijn. ‘Onze aarde krijgt het af en toe aardig te verduren, onder andere door het intensief gebruik van landbouwgrond. Hierdoor gaan wilde planten dood of ze verdwijnen helemaal’, aldus Rutger. ‘De Hortus draagt bij aan het behoud van deze soorten. Wereldwijd is er zodoende een enorm assortiment aan planten in de botanische tuinen opgebouwd. Eigenlijk zijn wij een levend museum’. Ook werken de tuinders mee aan wetenschappelijk onderzoek: ‘In de kas worden verschillende soorten pepers gekweekt. Wetenschappers onderzoeken wat de effecten van deze pepers zijn op de spijsvertering. Allereerst wordt dit onderzocht op aaltjes, maar de resultaten hiervan kunnen worden doorgetrokken naar de spijsvertering van de mens’.
Een moeder die met haar kind door de tuin loopt ziet echter nog een ander belang: ‘Het is toch een stukje educatie. Eigenlijk wat je allemaal met de natuur kan. Bijvoorbeeld eten of thee uit eigen tuin. Het is belangrijk dat kinderen zien waar dat vandaan komt’.

De reddingsactie

Volgens de tuincoördinator zijn er dus meerdere redenen waarom de Hortus in Alkmaar moet blijven: behoud, wetenschappelijk onderzoek en educatie. De medewerkers en vrijwilligers van de Hortus Alkmaar lijken er dan ook alle vertrouwen in te hebben dat het geld voor de aankoop van het land wordt opgehaald. In juni 2019 moet het allemaal rond zijn, terwijl op het moment van schrijven de teller op de website op 39.000 euro staat. Nog maar een paar eurootjes te gaan… Ook Rutger heeft veel vertrouwen: ‘We krijgen al veel steun, maar als iedereen hier zijn vrienden twintig euro laat doneren dan komen we er niet. Je kan daarom ook een stukje tuin adopteren, je eigen plekje. Voor tweehonderd euro heb je dan iets tastbaars en kan je zeggen dat de Hortus dankzij jou blijft bestaan. In die actie heb ik veel vertrouwen’. Ook is de Hortus Alkmaar bezig om grote spelers te overtuigen dat dit stuk tuin op het bedrijventerrein moet blijven. Er zijn echter nog geen toezeggingen gedaan. Dan rest nog de grote vraag: is er ook een rol voor de Gemeente Alkmaar in dit verhaal? Rutger: ‘Eerst moeten we onszelf maar eens bewijzen en daarna gaan we misschien met elkaar in gesprek’.
In het komend jaar zal duidelijk worden of de reddingsactie is geslaagd.

Wat je nog niet wist

Tot de tijd dat we het antwoord op die vraag weten is het in ieder geval de moeite waard om wat meer te weten over deze plek in Alkmaar. Zo zijn er verschillende thematuinen te vinden, waaronder een rotstuin en de theetuin. Ook is er een ijsvogelkijkhut van waaruit je hopelijk een glimp kan opvangen van een, je raad het misschien al, echte ijsvogel. Ook biedt de Hortus Alkmaar verschillende workshops aan, zijn er rondleidingen en voor de creatievelingen onder ons zijn er teken- en fotografiecursussen.