Interview met Lebo: als je liever een vrouw wilt zijn

Lebo ontmoette ik bij Café De Roos. Een dartcafé. Nou hou ik niet zo van darten, maar wel van bier en dat hebben ze daar ook. Ruim een jaar geleden verhuisde ik naar de Lindenlaan (rolafstand van De Roos). Het is onvermijdelijk dat ik er zo nu en dan beland. Erg gezellig! Lebo is daar stamgast en valt meteen op. Als ze er is blijf ik standaard langer hangen, want Lebo is tof. Oprecht geïnteresseerd, slim en vrolijk.

Tekst: Ema Najetovic

Ze intrigeerde mij. Ik zag dat zij anders is, maar ik zag niet meteen waarom. Raar om te zeggen zo hè? Ik zag een vrouw met mannelijke trekjes. Of was het een man met vrouwelijke trekjes? Lebo is in ieder geval wel altijd verzorgder en vrouwelijker gekleed dan ik. Man, wat kan zij de show stelen met haar outfit. Zelf vindt Lebo het niet zo leuk dat ik niet meteen zag dat zij een vrouw is, want zij is het. Punt.

Wie zeg je?

Lebo, voluit: Lebohang. Zij werd als man geboren in november ’77 in Lesotho. Haar moeder kon de zorg niet aan en gaf Lebo in ’78 aan haar adoptieouders in Alkmaar. Een lange tijd leefde Lebo in het lichaam van een jongetje met jongenskleding aan. Haar twee hbo-opleidingen ging ze ook door als man en ze zat als stoere gozer achter het drumstel. Nu is dat anders; eindelijk durft ze 100% voor haar gevoelens uit te komen en zichzelf te zijn.

De transformatie

Rond haar vijftiende voelde ze dat er iets niet klopte. Viel ze op jongens of viel ze op meisjes? De zoektocht naar dat antwoord gaf geen bevredigend gevoel. Het moest iets anders zijn. Ze had altijd al een fascinatie voor bijzondere kleding en toen ze vrouwenkleren aantrok voelde ze wat er aan de hand was.

Pas op haar tweeëndertigste besloot ze vrouw te worden. Haar humeur werd namelijk steeds slechter en ze voelde zich steeds ongelukkiger worden. Ze wist stiekem al hoe het zat, maar ze durfde het niet tegen haar ouders te zeggen en ervoor uit te komen. Eerst besprak ze het met vrienden. Haar ouders waren eigenlijk de laatsten die het hoorden.

“Je ouders, daar houd je het meeste van en ik was gewoon bang dat ze mij de deur uit zouden schoppen. Het voelde alsof het 50/50 was; of ze omarmen het of ze schoppen je de tent uit. Mijn ouders vonden het niet fantastisch en gezellig, maar ze hadden er wel respect voor. We hebben er thuis drie goede discussies over gevoerd en daarna zijn we met z’n allen naar het VU gegaan, naar een voorlichtingsavond. Toen wisten zij ook precies wat er ging gebeuren en toen kon het landen. Ze snapten dat ik het echt wilde.’’

Haar moeder wist het wel. Die was getipt over hoe Lebo erbij liep in de stad. Lebo dacht zelf vrij onopvallend te zijn. Ze droeg een lange, leren jas met daaronder vrouwenkleren. Een beetje verstopt eigenlijk. Zo liep Lebo tijdens haar vroege adolescentie jaren door Alkmaar.

“Sinds vorig jaar is die schroom van mijn schouders gevallen. Het gevoel van schaamte moest slijten en er kwam steeds meer zelfacceptatie voor terug. Nu heb ik schijt aan wat mensen van mij denken. Ik dacht erover na als ik sliep, als ik wakker werd of als ik even liep te mijmeren. De transitiefase is nu weg. Het gevoel van onrust en onbehagen is weg.’’

Hoe voelt het om zo anders te zijn?  

Lebo zelf is vrij nuchter. Ze voelt zich niet gediscrimineerd en ze heeft zich altijd geaccepteerd gevoeld. Zonder haar vrienden had ze het echter niet gered; met hen heeft ze veel gepraat. Ook psychologen zijn een steun geweest. Een oordeelvrije steun en dat had ze soms echt nodig. Het waren eigenlijk alleen de mensen die haar niet kennen door wie ze uitgescholden werd.

Wat gebeurde er na de beslissing om vrouw te worden?

Ze begon met zes gesprekken met een psycholoog. Dit was in 2010. Ze moest een pasfoto van zichzelf meenemen en een enorme psychologische test doen.

“Kreeg lamme klauwen van het schrijven’’, zegt ze. Ouders en andere mensen die Lebo van vroeger kennen, moesten ook langskomen. Als eenmaal iedereen akkoord is dat je de reis aan kan gaan, beginnen de hormonen. Lebo had echter slechte nieren waardoor de hormonen zorgvuldig opgebouwd moesten worden; hier heeft ze best last van gehad. Na een aantal maanden hormonen kom je in aanmerking voor operaties. Daarna volgt de geslachtsverandering, maar daarvoor moet je een BMI hebben van 30. Ze is nog bezig met dat deel van de voorbereiding.

Als Lebo in de puberteit haar gedachten al op een rijtje had en toen de stap durfde te maken, dan hadden de artsen meer voor haar kunnen doen. In de puberteit ontwikkelt een jongen zich tot een man en als je die ontwikkeling voor kunt zijn, dan kan je meer bereiken. Eigenlijk dus best belangrijk dat je er snel voor uitkomt.

Wat staat er eigenlijk in je paspoort?

“Daar staat in dat ik een man ben. Het vervelende is alleen dat ik momenteel een brief van een deskundige moet overleggen bij landelijke zaken in Den Haag. Dat is een ontzettend gedoe en kan makkelijker. Het bevolkingsregister van Nederland ligt daar. Omdat ik geadopteerd ben, sta ik in de basisadministratie geregistreerd als Nederlander.

Het zou prettig zijn als ik met een brief van een psycholoog of deskundige mijn paspoort direct, met het juiste geslacht, bij onze gemeente op zou kunnen halen. Het is toch je identiteitskaart, je identiteit – het geeft weer wie je bent. Het voelt raar om zoveel moeite te doen voor een bureaucratisch dingetje.’’

Foto’s: Rick Akkerman Photography