Kusmeisjes
Sex sells. Kaas kun je verkopen met een kus, maar de vrouwen op de Achterdam verkopen zichzelf. Of toch niet?
Tekst & illustraties door Lonneke van Heugten
Zie teaser op Apollo_nia
Sinds de zomer van 2016 belichaamt het bronzen beeld ’the Kissing Cheesegirl’ op het Waagplein Alkmaar als kaasstad. Het beeld trekt toeristen aan en het imago van de stad wordt verspreid door kusselfies die de hele wereld over gaan. Net als kaasmeisje Frau Antje is het beeld ‘Susanne, meisje van plezier’ een Nederlands-Duitse uitvinding. Cor Ootes, pandeigenaar aan de Achterdam, gaf erotisch kunstenaar Manfred Holz opdracht voor het beeld. Een Kusmeisje geïnspireerd op het Kaasmeisje.
Ze staat nu nog achter het raam vanwege een verhitte discussie in de gemeente. De beslissing over de vergunning voor plaatsing van het beeld op de Dijk bij de ingang van de Achterdam is uitgesteld. Een ongebruikelijk procedure is in gang gezet: de raadscommissie Ruimtelijke Ordening gaat er op 7 januari 2020 naar kijken, daarna komt het college pas met een besluit. Het beeld roept vragen op: wil Alkmaar zichzelf verkopen met sekswerk? Enerzijds past het goed bij de traditie van Nederlandse tolerantie en kan de stad trots zijn op het legale karakter van de Achterdam. Anderzijds: wat zegt dit beeld over de vrouwen op de Achterdam? Nemen omwonenden aanstoot aan de blote borsten van het beeld? In de kranten en op social media komen woorden als ‘kussend kaatsmeisje’, ‘onzedelijk’, ‘borsten grijpen’, ‘reclame in plaats van kunst’ en ‘moraaldictatuur’ voorbij. Zie ook de standpunten van Groenlinks en OPA. Maar wat vinden de prostitués, die door het beeld worden vertegenwoordigd, er zelf eigenlijk van? In Amsterdam staat het beeld van Belle, gekleed, trots in een raamwerk, op een sokkel met het onderschrift ‘Respect sexworkers around the world’.
Draagt het Kusmeisje bij aan een positief imago van de prostitués en van de stad? En zo ja, is het nodig dat zij in de openbare ruimte komt te staan? Volg de discussie en uitslag op de facebook pagina van De Achterdam
Shuffle redacteur Lonneke was erbij toen Kusmeisje en Kaasmeisje elkaar tegen het lijf liepen…
KUSMEISJES
Een doordeweekse herfstmiddag op het Waagplein. Antje, het beeld van het Kaasmeisje, staat op de plek waar zij altijd staat. Vriendelijk, met haar lippen getuit, kijkt ze uit naar voorbijgangers. Vandaag lijkt iedereen haast te hebben. Gek genoeg zijn het bijna nooit bekenden, altijd toeristen die haar enthousiast begroeten en met haar op de foto willen. Ze schraapt uit verveling de hakken van haar klompen een paar keer heen en weer over de stenen, zoals een hedendaagse Dorothy. Maar ze weet dat ze nergens heen gaat.
Dan ziet ze vanuit haar ooghoeken een kleine vrouw hooggehakt haar kant op benen. De wind speelt met de koperblonde staart op haar schouder. Het vrouwtje houdt haar armen gekruist voor haar blote, goudbruine boezem.
Suus, de omstreden variant van het Kaasmeisjes-beeld, vraagt klappertandend, met een Duitse tongval: Excuus, mag ik etwas fragen? Waar vind ik der Achterdam?
Antje wijst geroutineerd in de richting van de Schapenbrug: Daar. En dan linksom of rechtsom: je komt er wel.
Suus kijkt verwonderd naar Antjes oud-Hollandse tenue dat haar als in brons gegoten zit.
Antje: Hallo, ik sta hier voor m’n plezier hoor!
Suus half grappend: Ik voor andermans genot. Nou nein, ook voor die frouwen van der Achterdam. Zumindest, so sie ik het. Al staat er in de krant dass een deel tegen mijn komst zou zijn. Ik wil dat gerne uit hun mond horen, hoe zíj erover denken bedoel ik. Ik wil niemand kwetsen. Versta je?
Antje knikt.
Ken je Belle, aus Amsterdam? Zij staat op een voetstuk. Weet je wat het is, ik begeef me gerne onder de leute… Weiss alleen niet zo goed wat me te wachten staat sjtraks.
Antje, eeuwig optimist, haalt haar schouders op. Haar vlechten flappen vrolijk mee omhoog: Als ik je een tip mag geven: altijd netjes handjes op de rug. Ze doen je gewoon na hoor. En dan zo’n grappige buiging naar elkaar toe. Zie je. Doet het voor.
De meesten durven mijn lippen niet eens te raken. Hoe onhollands is dat eigenlijk, zo’n enkel kusje?
Suus lijkt afwezig, zet de ene hand op haar bovenbeen, de andere op haar onderrug. Het lijkt alsof ze steun zoekt, alsof ze er al een lange weg op heeft zitten. Haar borsten bloot aan de zwaartekracht.
Suus: Het zal nog wel even dauern voordat ik hoor of ik hier verblijven kan. Vergunningsgedoe. Ze willen me buiten hebben, geloof ik, maar ik vermaak me binnen ook prima. Misschien comfortabeler. En etwas warmer. Ze rilt.
Antje schiet ineens iets te binnen: Een tijdje terug was er een kunstproject in lege peeskamertjes dat verboden werd door de eigenaar, het Rijksvastgoedbedrijf, omdat er ‘seksueel expliciete kunstuitingen’ werden getoond.
Suus trekt haar wenkbrauwen op. Zou dit meisje haar als een ‘seksueel expliciete kunstuiting’ zien?
Antje op een reclame-achtige toon: *De Achterdam, het prostitutiestraatje waar theater, kunst en erotiek vermengen, maar waar je dat niet mag laten zien omdat het de verkoop van kunstmatige echtheid in de weg staat.*
Ze laat haar ogen over de borsten van Suus glijden.
Erotiek is voor iedereen anders. Ze doen er een beetje neurotisch over hier. Hopelijk vind je een plekje waar jij je op je gemak voelt en waar de vrouwen op de Achterdam blij mee zijn.
Suus: Ik kan je wel kussen!
Antje antwoordt met een knipoog.
Het wordt donker. Het holle tikken van hakken en klakken van klompen sterft weg over het plein.
